Zorunlu karşılık ne kadar kritik?
Güncelleme Tarihi:
Zorunlu karşılık ya da munzam karşılık, önceleri iflas riskine karşı koruma sağlanması amacıyla çıkarılmışken, bugün daha çok piyasa likiditesi kontrol aracı olarak kullanılmaktadır.
Zorunlu karşılık, mevduat kabul eden bankaların bu mevduatlara karşılık olarak Merkez Bankası'nda bulundurmak zorunda oldukları mevduatların oranıdır. Bu oran Merkez Bankası tarafından kararlaştırılırken; mevduatın vadesine göre yerli ve yabancı para cinsinden ayrı oranlar dahilinde toplanır.
Eğer bankalar atıl rezervlere sahip değilse, zorunlu karşılık oranı artırıldığında verdikleri kredileri geri çağırırlar ve bu durum para arzının azalmasına neden olur. Zorunlu karşılık oranı düşürüldüğünde ise, zorunlu karşılıkların bir kısmı kullanılabilir rezerv şekline dönüşür. Böylelikle, bankaların kredi tabanını artırılarak; para arzının artması sağlanır.
Zorunlu karşılık oranının arttırılması daralmacı para politikasına, azaltılması ise genişlemeci para politikasına işaret eder.
Zorunlu karşılıklar esasen, Türk lirası yükümlülükler için Türk lirası olarak, yabancı para yükümlülüklerde ise ABD doları cinsinden olan kısmı için ABD doları, kalan kısmı için ise ABD doları veya Euro olarak Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’ndaki hesaplarda tutulur.