Konut alacaklar, kiracılar dikkat! Uzman isim açıkladı... Neler bekleniyor?
Güncelleme Tarihi:
Türkiye ekonomisindeki toparlanma emareleri ve Orta Vadeli Programa bağlı kalınma sözü yatırım yapmak isteyenlerin önünü açtı. Konut sektörü Türkiye'de canlılığını artırmaya başladı. Merkez Bankası'nın önlem olarak aldığı faiz artırımı kararı öncesinde konut kredi faizleri yüzde 2.5 ile 5 aralığında değişiyordu. Yeni faiz politikası kapsamında konut kredisi faizlerinde tedrici yükseliş bekleniyor. MasterTürk Grubu Başkanı Gökhan Taş "konut kredilerinde asıl rahatlamayı bundan sonraki çeyreklerde göreceğiz. Geçen yıl tüm maliyetlere, enflasyona rağmen yine de 1,5 milyona yakın satış olmuştu. Bu sene 1,5 milyonun aşılması muhtemel ve yeni rekorların olabileceği bir yılın içerisindeyiz. Sıfır konut satışı da geçen yıl ilk çeyrekte 88 bin idi, bu sene ilk çeyrekte yaklaşık 100 bin. Artış yüzde 13" dedi.
Konut sektörüne ilişkin talepler hızlanmaya başladı. Konuta ihtiyacı olanlar, ikinci evini almak isteyenler dip seviyelerine gerileyen fiyatlar nedeniyle alım tarafında tercihlerini kullanıyor. Bir süredir sıkıntı içinde olan gayrimenkul sektörü son aylardaki güçlü ivme yakalayan satış rakamlarıyla nefes almaya başladı.
Konut satışlarının gerçekleşmesiyle birlikte kiralarda da önemli artışlar kaydedildi. Her ne kadar kiraların şu anki mevcut durumdan düşüş göstereceği yetkililerce açıklansa da ortaya çıkan rakamlarla uyuşmamaya devam ediyor.
ENFLASYONİST ORTAM MALİYETLERİ ARTIRIYOR
Enflasyonist ortamda konut üretim maliyetleri yükseliş gösteriyor ve bu da satış fiyatına yansıtılıyor. Konut satış fiyatlarının artması ve bu konutların krediyle edinilmesi halinde maliyet bir kat daha artıyor. Bunun neticesinde de konut kiraya verilecekse kira fiyatları da yükselmiş oluyor.
KONUT SEKTÖRÜNDE NELER YAŞANACAK?
Konut sektörüne ilişkin MasterTürk Grubu Başkanı Gökhan Taş önemli açıklamalarda bulundu. Taş, konut satışlarının gaza bastığını, bu ivmenin devam edeceğini, Türkiye'deki satış rakamlarının dünyada ilk sıraları oynadığını, konut kredisi faizlerinin yıl sonuna doğru düşüş göstermeye devam edeceğini açıkladı.
Altın fiyatlarında tarihi rekor Taş'ın açıklamaları şöyle:
"KONUT SATIŞINDA İVME DEVAM EDİYOR"
Konut satışları artış ivmesini 9 aydır sürdürüyor. Türkiye’de konut satışları en son Haziran 24’te %5,2 azalmıştı. Geçen yılın ikinci yarısında haziran sonrası vites yükselmişti.
Temmuz 24 %16Ağustos 24 %9,9Eylül 24 %37,3Ekim 24 %76,1Kasım 24 %63,6Aralık 24 %20,6Ocak 25 %39,7Şubat 25 %20,1
"AVRUPA'DAKİ EN FAZLA SATIŞA YAKLAŞTI"
Geçen yıl sadece son 6 ayda 940 bine yakın satış olmuştu ki bu rakam bile neredeyse Avrupa’da en fazla satış yapılan İngiltere, Fransa rakamına yakın. Bu sene ilk çeyrekte toplam satışlar, geçen yıl ilk çeyreğe kıyasla yüzde 20 yukarıda. İlk çeyrekteki 335 bin adetlik satışın %15,4’ü banka kredili satış. Bu oran geçen yıl ortalamasında %10,7 idi. Bunda sadece ipotekli satışlardaki hareketliliğin payı yok, bütün konutlara talep artıyor. İpotekli konut satışları geçen yıl ilk çeyrekte 27 bin 622 idi, bu sene ilk çeyrekte 51 bin 729 oldu. Artış yüzde 88 oldu.
"KONUT KREDİSİNDEKİ RAHATLAMAYLA ARTIŞLARI DAHA FAZLA GÖRECEĞİZ"
Kaldı ki konut kredilerinde asıl rahatlamayı bundan sonraki çeyreklerde göreceğiz. Geçen yıl tüm maliyetlere, enflasyona rağmen yine de 1,5 milyona yakın satış olmuştu. Bu sene 1,5 milyonun aşılması muhtemel ve yeni rekorların olabileceği bir yılın içerisindeyiz. Sıfır konut satışı da geçen yıl ilk çeyrekte 88 bin idi, bu sene ilk çeyrekte yaklaşık 100 bin. Artış yüzde 13.
"AVRUPA'DA BİRİNCİ, OECD ÜLKELERİ ARASINDA ABD'DEN SONRA İKİNCİYİZ"
Endeksa’ya göre Türkiye toplamında konut stoğu şu an 900 binler seviyesinde. Bu ülkedeki talebin üstünde bir rakam değil. Yılda 1,5 milyon konut satılan bir ülkeyiz. Avrupa’da birinciyiz, OECD ülkeleri arasında toplam satışta Amerika’nın ardından ikinciyiz. Bu pazarda kentsel dönüşümün stok yaratmasından ziyade, güvenlik sağlayacak olması oldukça değerli.
"İSTANBUL'DAKİ 262 BİN KONUT 1980 ÖNCESİ YAPIMI"
Dikkat edin, sadece İstanbul’da halihazırdaki haneleri oluşturan yapı stoğunun 262 bini 1980 öncesi yapılmış. Bu en az 3 milyon kişinin bu binalarda yaşadığını gösteriyor. Bunun değişmesi elzem. Devletin bu anlamda ısrarlı adımlarını görüyoruz, belediyelerin de uyum sağladığını anlıyoruz. Ev sahiplerinin de müteahhitlerle anlaşacağı bir zemin oluşmaya başladı. 3 katlı yerine 4 veya 5 katlı yapılar oluşmazsa müteahhitler bu işin altına elini sokmayacaktır, o anlamda bunun ‘elzem bir gerçeklikte’ olması gerektiğini düşünüyorum.
"KONUT KREDİSİ FAİZLERİNDE DÜŞÜŞ BEKLİYORUM"
Yılsonuna doğru faiz maliyetlerinin daha da aşağı gideceğini düşünüyorum. Merkez Bankası’nın (Dün) istisnai olarak bir faiz artırımı yaptığını gördük. Öncesinde iki PPK toplantısında indirim kararı alınmıştı. Maalesef içeride oluşan durumlarla yakından alakalı, ancak sektörün de piyasaların da yılsonuna doğru faiz maliyetinin düşeceği yönünde fikri var. Bu konut satışlarında bize yeni bir rekor getirebilir. Şimdiden yüzde 20 yukarıda gidiyoruz.
İKİNCİ EVİNİ ALACAKLARA UYGULANAN KREDİ ENGELİ SÜRECEK Mİ?
İkinci evini alacaklara uygulanan kredi şartlarının iyileştirilmesi gerektiğini düşünüyorum. Nitekim ülkede konuşulması gereken en önemli konu aslında kira maliyetleri. İkinci evini alanlar kiraz arzına destek oluyor. Ayrıca ikinci evini alan, sıfır konut satışını da destekliyor. Gelirin henüz eşit dağılmadığı ülkemizde bu gerçekliğe göre adım atmak, sektörü, sektörün beslendiği 250 alt sektörü beseleyecektir. Bununla ilgili sektörü temsil eden sivil toplum kuruluşlarının girişimlerde bulunduğunu biliyoruz.
"SOSYAL KONUT PROJELERİNİN GELİŞMESİ GEREKTİĞİNİ DÜŞÜNÜYORUM"
Sosyal konut projelerinin genişlemesi şart. Ev sahipliği oranı ülkemizde yüzde 55’lere doğru geriliyor. Bu Avrupa ortalamasının yüzde 15 altında. Bunu yukarı çıkaracak formüllerin ülkemizde daha da gelişmesi gerektiğini düşünüyorum. Sosyal konut tarafında GYODER’in bir önerisi olduğunu da görüyoruz. Kamu, özel sektör işbirliğinin konutlarda oluşmasının, kira arzına destek olacağını içeren bir önerileri var. Burada kamu arsayı tahsis ediyor belli bir süreliğine, özel sektör projeyi yapıyor ve belli bir süre uygun kira ile yatırımı geri alıyor. Uygulanabilir bir model.
"TÜRKLER YURT DIŞINDAN KONUT SATIN ALMAYA BAŞLADI"
Yatırım amaçlı konut alımı 10 yıl önce yüzde 50 oranındaydı. Her 100 konutun 50’si ihtiyaç 50’si yatırım amaçlı alınıyordu. Ancak şu an yatırım amaçlı konut alımı durmuş durumda. Bu yatırımcılar gözünü yurtdışında, rezerv para ile kira alacakları yerlere çeviriyorlar.
Türk vatandaşları yurt dışında yabancıların Türkiye'de aldığından daha fazla gayrimenkul almaya başladı. Türk vatandaşları bu yıl ocakta 144, şubatta 190 olmak üzere iki ayda yurt dışında 334 milyon dolarlık gayrimenkul aldı. Yabancıların Türkiye'deki alımı ise ocakta 132, şubatta 134 olmak üzere iki ayda 266 milyon dolarda kaldı.
"KİRALAR MAAŞ ARTIŞLARIYLA DOĞRU ORANTILI DEĞİL"
Kira fiyatlarında yüzde 25 sınırının kaldırılması doğru bir karardı ancak enflasyonist bir ortamda oluşan fiyatların maaşlarla doğru ilişkide olmadığını düşünüyorum. Bu anlamda, arz tarafında yaşanacak canlanmanın, kentsel dönüşüm ve sosyal konut hamlelerinin daha fazla rahatlama sağlayacağını düşünüyorum.