Taksilerde yeni zam! Yevmiyeler yüzde 20 arttı...

Burak Taşçı / Hurriyet.com.tr

Taksiciler son yapılan zamlardan memnun olmadı. Zam oranının düşük kalması maliyetlerini kurtarmadığı iddiasını öne süren taksi plakası sahipleri, şoförlerin yevmiyelerine zammı anında yansıttı.

Taksimetre tarifesine gelen yüzde 28,09'luk zammın ardından şoförlerin plaka sahibi ya da galericilere ödeyeceği ücrete de yüzde 20 zam yapıldı.

24 saatlik yevmiye 2000 liradan 2400 liraya yükseldi ve yüzde 20 oranında zamlanmış oldu. Böylece taksi şoförü olarak çalışan kişi, tarifeye gelen zamdan hiç faydalanamadı ve plaka sahibine çalışmış olacak.

SGK PRİMLERİNİ DE KENDİLERİ ÖDÜYOR

Hiçbir sektörde olmayan ancak taksi sektöründe oluşan SGK prim ödemesine ilişkin olarak da zam yapıldı. Yılbaşından itibaren SGK primlerine gelen artış şoföre yansıtıldı. Şoförler hem çalışıp hem de SGK primlerini kendileri ödemek zorunda kalıyor. Taksi plakası sahipleri, şoförlerden günlük olarak 2400 lira yevmiyenin dışında 230 lira da SGK prim parasını tahsil ediyor.

TAZMİNAT DA ALAMIYORLAR

Taksi şoförleri SGK primlerini ödemelerine rağmen plaka sahibi çalışmak istemediğini söylediği andan itibaren hiçbir hakkı olmuyor ve işsiz kalıyor. Birçok şoför bundan dolayı işsizlik maaşı da alamıyor. Kıdem tazminatı almak için de uzun yıllar süren hukuk mücadelesine girişseler de lehlerine sonuç alamayabiliyorlar.

İCRASI OLAN ŞOFÖRLERLE ÇALIŞILMAK İSTENMİYOR

Hakkında icra olan şoförlerle plaka sahipleri çalışmak istemiyor. Çünkü şoförler maaş usulü çalışmadığı için plaka sahipleri de maaş vermediğinden dolayı icra neticesinde alacaklı taraf plaka sahibinden şoförün maaşının belli bir kısmını talep ediyor. Maaş sistemi olmadığı için de plaka sahipleri böyle bir anda şoförü hemen işten çıkarıyor.

TAKSİ ŞOFÖRÜ DİREKSİYONA OTURDUĞU ANDA

Bir taksi şoförü arabanın koltuğuna oturduğu anda 24 saat içinde 2400 lira yevmiye, 230 lira SGK, 3 öğün yemek (kahvaltı, öğle ve akşam) ortalama olarak en düşük 500 lira, kullanıyorsa sigara ortalama 60 lira, aracın yakıtı 500 km yol yapsa (dizel bir araç 100 km'de 7 litre yaksa km başına 2.8 lira gider oluşur) 1400 lira, yıkamacıya 200 lira kazandıktan sonra ancak kendisi ya da ailesini geçindirecek asgari parayı kazanabiliyor. Toplamda 4790 lira kazanamayan şoför yevmiye, yakıt ya da diğer ihtiyaçlarını cebinden karşılamış oluyor.

PAZAR GÜNÜ ÇALIŞAN ŞOFÖRLERE YEVMİYEDE 100 LİRA İNDİRİM

Pazar günleri taksilerde işler öğlenden sonra başlıyor. Öğlenden önce insanlar uyku ya da dinlenme içinde oldukları için sokaklar genelde boş oluyor ve taksiye de ihtiyaç duyan kişi sayısı düşüş yaşıyor. Neredeyse günün 3'te 1'ini Pazar günü boş geçiren taksi şoförüne plaka sahipleri 100 liralık indirim sunarak normal gündeki yevmiye olan 2400 lira yerine 2300 lira yevmiye alıyor.

ÇALIŞMA SAATLERİ DE YASALARA UYGUN DEĞİL

Taksilerde genelde 12-24 saat çalışma prensibi var. Sabaha karşı 3'te araç diğer şoförden alınır ve saat 15'te yine diğer şoföre devredilir. Böylece 2 şoför arasında 12 saatlik çalışma süresi olur. Bazı şoförler de tek çalışmak istiyor ve 24 saat araç kullanıyor. 24 saatin sadece gece yarısı saatlerinde dinlenme fırsatı bulan şoförler ortalama olarak günde 18-19 saat direksiyon başında oluyor. Buna göre izin de yapmayan 24 saat prensibine göre çalışan şoförler haftada 45 saat olan çalışma süresini 3 kat aşarak 126 saat, 12 saat çalışan şoförler ise haftalık çalışma süresini 2 kat aşarak 84 saat çalışmış oluyor.

İŞTE YEVMİYELER

Tam gün 2400+SGK prim ücreti
Gündüz 1200+SGK prim ücreti
Gece 1200+SGK prim ücreti
Pazar günü 2300+SGK prim ücreti
Tam gün SGK prim ücreti 230 lira
4 günlük sigorta 60 TL