Yerli yapay zekâ hamlesi

SON günlerin en çok konuşulan teknolojilerinden yapay zekâ, kısa süre içerisinde sadece tartışılmakla kalmayacak büyük bir ekonomiyi de beraberinde getirecek. Çünkü, bu teknolojiye yakın geleceğin ‘sanayi devrimi’ gözüyle bakanlar da var. Öyle ki, araştırmalar yapay zekânın kısa sürede küresel ekonomiye yılda 4.4 trilyon dolara varan ilave katkı sağlayabileceğine işaret ediyor. Başka bir ifadeyle, bu teknolojinin etkin ve doğru şekilde değerlendirilmesi dünya ekonomisine yüzde 4’lük bir ilave büyüme sağlayacak. Ancak bu rakamlar henüz buz dağının görünen kısımları.

DİKKAT ÇEKEN PAYLAŞIM

Tablo böyleyken ABD, Japonya ve Çin gibi ülkeler yapay zekâ pazarından en büyük payı alabilmek için kıyasıya yarışa başladı bile. Son olarak, Japonya da kendi yapay zekâ yasasını çıkararak bu yıkıcı teknolojiyi nasıl ciddiyetle ele aldığını gösterdi. Peki, Türkiye yapay zekâ teknolojilerine nasıl yaklaşıyor? Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, sosyal medyada ses getiren bir paylaşımla Türkiye’nin yapay zekâ teknolojilerindeki yol haritasını özetledi. Bunu, yerli bir girişime ait teknolojiyle oluşturulan, içerisinde Cumhurbaşkanı Erdoğan ve diğer kabine üyelerinin de bulunduğu yapay zekâ videosuyla yapması ise dikkat çekiciydi.

ÜÇ ANA BAŞLIKTA İDDİALI HEDEFLER

Kacır, yapay zekâ ile oluşturulmuş videosunda Türkiye’nin hedeflerini şu şekilde özetledi:

 “Birincisi altyapımızı kuruyoruz. Büyük ölçekli yapay zekâ modellerini geliştirmek için gereken yüksek işlem gücüne sahip bilişim altyapısını hızla hayata geçiriyoruz. Yürüteceğimiz proje ve desteklerle halihazırda 250 megavat düzeyinde olan veri merkezi yatırımlarını 2030’a dek 1 gigavat seviyesine çıkaracağız. 10 milyar doları aşan yatırımların hayata geçeceği güvenli ve kesintisiz enerji altyapısına sahip veri merkezi bölgeleri kuracağız.

İkincisi, kendi büyük dil modelimizi geliştiriyoruz. Ekonomimize doğrudan katma değer sağlayacak Türkçe Büyük Dil Modeli’ni özel sektörümüz ve akademimizle birlikte inşa ediyoruz.

 Üçüncüsü insan kaynağımızı güçlendiriyoruz. Yapay zekâ alanında uzmanlık eğitimlerini yaygınlaştırıyor, çalışanlarımızı mesleklerin dönüşümüne hazırlıyoruz. Yapay Zekâ Fonu ile yerli yapay zekâ girişimlerini büyütmeyi amaçlıyoruz. Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan liderliğinde hedefimiz, 2030’da Türkiye’yi dünyanın en büyük yapay zekâ ekonomilerinden biri haline getirmek.”

380 BİN BİLGİSAYARA EŞ DEĞERDE ALTYAPI

Yapay zekâ ekosistemi oluşturulması için en önemli aşama altyapı. Türkiye de çalışmalara uzun süre önce başladı. Hatta Avrupa Yüksek Başarımlı Hesaplama Konsorsiyumu’na (EuroHPC) ortak olarak, yaklaşık 380 bin dizüstü bilgisayara eş değer işlem gücüne sahip MareNostrum 5’i kullanıma sundu. Bu adımlar yapay zekâ alanında daha fazla milli ve özgün projenin geliştirilmesi ve bu projelerin ticarileştirilerek özel sektörün kullanımına aktarılmasını da sağlayacak.

YASADA JAPONYA ÖRNEK ALINABİLİR

TIPKI blokzinciri teknolojisi gibi çağımızın en büyük dijital devrimlerinden birisi olarak kabul edilen yapay zekâ ile ilgili Avrupa Birliği (AB) bir yasa hazırlamış ve kademeli olarak devreye alınan yasa 2024 yılından itibaren yürürlüğe girmişti. Son olarak Japonya da önceki gün yapay zekâ yasasını parlamentodan geçirdi. AB’nin tartışmalara neden olan yasasının (AI Act) aksine daha yumuşak bir yaklaşımla hazırlanan yasa, yol gösterici niteliğiyle dikkat çekiyor. Yasa, herhangi bir yaptırım içermezken yapay zekânın kötü amaçlarla kullanılması durumunda yapılacak soruşturmaların ceza kanunu, fikri mülkiyet hakları kanunu veya kişisel verilerin korunması kanunu gibi mevcut yasal düzenlemeler çerçevesinde yürütülmesine alan bırakmış. Düzenleme ile hedeflenen daha çok yapay zekâ alanındaki çalışmaların önünü açmak ve bu konuda devletin kurumsal kapasitesini güçlendirmek. Bu kapsamda, Türkiye’nin AB’ninkinden ziyade Japonya’ya benzer bir yaklaşımla, yerli teknolojilerin önünü açacak bir yasal altyapı hazırlayabilir.