Uzmanlar e-ticarette yeni dönemi Hürriyet’e anlattı: Şeffaflık online satışları artıracak

Ticaret Bakanlığı tarafından internetten yapılan alışverişlerde şeffaflık ve ürün güvenliğini sağlayacak “Uzaktan İletişim Araçları Yoluyla Piyasaya Arz Edilen Ürünlerin Piyasa Gözetimi ve Denetimi Yönetmeliği” 30 Ekim 2024 tarihli Resmî Gazete’de yayımlandı ve 5 aylık geçiş sürecinin ardından 1 Nisan’da yürürlüğe girdi. Yönetmelik, internetten yapılan alışverişlerde şeffaflık ve ürün güvenliğini sağlarken tüketicilerin haklarını da korumayı amaçlıyor.

Yönetmelikte öne çıkan maddeler ise şöyle;

- Satıcılar, ürünlerine ilişkin güvenlik bilgilerini açık ve anlaşılır şekilde sunmakla yükümlü olacak.

- İlanlarda üretici veya ithalatçı bilgileri, iletişim adresi ve ürün güvenliğine dair detaylar yer alacak.

- Uygun olmayan ürünler tespit edildiğinde, ilanların 24 saat içinde yayından kaldırılacak.

- Tüketiciler, ürün güvenliğine ilişkin soru ve bildirimlerini, pazaryerlerinde kurulacak olan ‘Ürün Güvenliği Temas Noktaları’ aracılığıyla doğrudan iletebilecek.

- Yurtdışından Türkiye’ye ürün göndermek isteyen firmalar, Türkiye’de bir yerel temsilci atayacak.

FİZİKSEL YÖNETMELİK GİBİ

Sektör temsilcileri, yönetmelik ile mağazada tüm bilgilerini görebildiğimiz ürünlerin artık e-ticarette de görülebileceğini ve fizikseldeki tüketiciyi koruma yönetmeliklerinin e-ticarete yansıtıldığını ifade etti. Elektronik Ticaret İşletmecileri Derneği (ETİD) Başkan Yardımcısı Emre Ekmekçi, Ticaret Bakanlığı’nda daireler olduğunu ve bu yönetmeliğin de ‘tüketici koruma’ tarafından geldiğini belirtti. Ekmekçi, fizikselde olan yönetmeliklerin e-ticarete uygulanması konusunda ihtiyaç olduğunu belirterek, “Tüketiciyi koruma, ürün güvenliğiyle ilgili yönetmeliklerin çoğu fiziksel. Bu yönetmeliklerin e-ticarete nasıl uygulanacağı çok düşünülmemiş. Bu yönetmelikle beraber, e-ticarette de nasıl olacağı belli olacak. Pazaryerleri nasıl davranacak, tüketiciler nereye şikâyet edecek şeklindeki konular netleşmiş oldu” bilgisini verdi.

Ekmekçi, “E-ticarette eskiden ürünün ön fotoğrafını koyuyordunuz ama ürünün arkasındaki bilgiler, üretici ve menşei gibi bilgileri bulamıyordunuz. Şimdi bunlar çok net bir şekilde tüketiciye sunulacak” dedi.

‘İŞPORTAYI ÖNLEYECEK’

Ekmekçi, “Bu yönetmelik bizi zorlaştırmaz tam tersi işportayı da önleyecek. Yani biri ürün koyuyor ama nereden ithal edildiği veya üretildiği belli değil. Tüketicinin aldığı ürünü nereye şikâyet edeceği belli değildi. Şimdi bu eksiklikler netleştirilmiş oldu” dedi. Yönetmeliğin online alışverişlere pozitif katkısı olacağını belirten Ekmekçi, “Tüketiciye ne kadar fazla bilgiyi şeffaf ve net verirseniz bu durum daha sağlıklı bir ticaret yaratır ve tüketicinin satın almasını artırır. Yönetmelikle beraber online alışverişlerin yüzde 10 artacağını düşünüyoruz” ifadelerini kullandı.

Ekmekçi, online alışverişlerin ilk çeyrekle kıyaslandığında geçen seneye göre enflasyonun 10 puan üzerinde gittiğini de belirtti.

‘EN ÖNEMLİ KONU DENETİM’

Tüketiciler Konfederasyonu (TÜKON) Genel Başkan Vekili Aziz Koçal yaptığı açıklamada, “Tüketiciler, sahte veya güvensiz ürünler nedeniyle daha kolay şikâyette bulunabilecek ve haklarını daha etkin bir şekilde arayabilecekler. Tüketicinin bilgilendirilmesi açısından ürün güvenliği, satıcı bilgileri, üretici bilgileri gibi konularda daha açık ve erişilebilir bilgiler sağlanacak. Yönetmelik, piyasa gözetimi ve denetimi açısından olumlu bir adım olsa da, uygulanabilirliği ve yaptırımların etkinliği kritik öneme sahip” dedi.

Tüketiciler Derneği (TÜDER) Genel Başkanı Levent Küçük de yönetmeliğin e-ticarette satışa sunulan ürünlere ilişkin daha ayrıntılı bilgi sağlayacağını ancak en önemli konunun denetim olduğunu belirtti. 

TEMSİLCİ ŞARTI NE ANLAMA GELİYOR

Yönetmelikte, ‘Yurtdışından satış yapan firmalar Türkiye’de bir yerel temsilci atamakla yükümlü olacak’ maddesi de eklendi. Bu maddenin haksız rekabetin önlenmesi ve merdiven altını önlemek amacını taşıdığını anlatan Ekmekçi, “Yurtdışındaki firmalar Türkiye’ye ürün ithal ediyor ve bu ürünler satılıyor. Ama bir taraftan da bu ürünler gümrük güvenliğinden geçmeden tüketiciye sunuluyor. Yönetmelikteki maddede ‘Satılan ürünlerin Türkiye içerisinde satılır gibi tüm gerekliliklerin konulması zorunlu’ diyor. İyi platformlar zaten ürünün bilgilerini koyuyor. Dolayısıyla bunlara uymayanların Türkiye’deki satışları duracak” diye konuştu.

“Temsilci atama konusu Avrupa Birliği’nde de gelmeye başladı” diyen Ekmekçi, “Türk satıcıları da Avrupa’da ürün sattığında ürün bilgilerini yerelde satıyormuş gibi mevzuata uymak zorunda. Ülkeler bu zorunluluğu getirmeye başladı” dedi.