Tarife müzakeresi mayısta

ABD Başkanı Donald Trump’ın canlı yayında duyurduğu yeni vergi tarifelerinin Türkiye’yi de kapsaması, Ticaret Bakanlığı’nı harekete geçirdi. Trump, 5 Nisan’dan itibaren ithalata yüzde 10’luk genel tarife uygulayacağını; bazı ülkeler için bu oranın yüzde 46’ya çıkacağını açıklamıştı. Başkanın vergi tahtasında Türkiye de yüzde 10 gümrük vergisi uygulanacak ülkeler arasında yer almıştı.

Türkiye’nin ‘en düşük ilave vergi uygulanan ülkeler grubunda’ yer aldığını anımsatan Bakan Bolat, yine de ilave gümrük vergileri getirilen her ülkede hem ABD ile hem de kendi iç ve ihracat pazarlarında ciddi karışıklıklar meydana gelebileceğine dikkat çekti. Bolat, “İki ülke arasındaki dış ticarette 2024’te ABD lehine 2.4 milyar dolarlık fazla olduğu için, Türkiye’den ABD’ye ihraç edilen ürünlere getirilen yüzde 10 ilave gümrük vergisinin kaldırılması konusunda, ABD Ticaret Bakanlığı ve Ticaret Temsilcisi ile müzakerelerde söz konusu durumu ele almak istiyoruz” dedi.

BOLAT MAYISTA ABD’YE GİDİYOR

Bakan Bolat dün Ankara’da dış ticaret rakamlarının açıklandığı toplantıda tarife konusuna da değindi. Mayıs ayında ortak iş planı çerçevesinde resmi görüşmelerde bulunmak üzere ABD’ye gideceğini dile getiren Bolat, “Türkiye için uygulanan ilave gümrük vergisi konusunu da ABD ziyaretimizde konuşacağız” ifadelerine yer verdi.

Ocak ayından bu yana ABD yönetimince hayata geçirilen kararları titizlikle izlediklerini ve ABD tarafıyla diyaloglarını sürdürdüklerini ifade eden Bolat, yapılan bir görüşmede, ABD ile ticari ve ekonomik ilişkilerdeki yol haritasının, ticaretteki sorunların çözümüne ilişkin hususların ve atılabilecek yeni adımların ele alındığını vurguladı. İki ülke arasında ticaret ve yatırım işbirliğini artırmak için Ticaret ve Yatırım Konseyi’nin (TIFA) gelecek toplantısının da en kısa sürede yapılacağını duyuran Bolat, şu bilgileri paylaştı: “Mayıs ortalarında Washington’da Türk-Amerikan Konferansı’na iştirak edeceğim ve ABD Ticaret Bakanı ve ABD Ticaret Temsilcisi ile mutabık kalınan bu hedefler doğrultusunda ortak iş planı için resmi görüşmelerde bulunacağım. ABD ile ticari ilişkilerimiz büyümektedir. ABD ile ticaret hacmimiz 2024’te yüzde 4.7 artarak 35.2 milyar dolar olarak gerçekleşti. ABD’nin 2024’te ihracatımızdaki payı yüzde 6.2 olurken, en fazla ihracat yaptığımız ülkeler arasında ABD ikinci sırada yer aldı. ABD’nin 2024’te karşılıklı dış ticaretimizde 2.4 milyar dolarlık fazlası var. Cumhurbaşkanımız ve Başkan Trump’ın ilk döneminde belirlenen 100 milyar dolarlık ticaret hedefine ulaşmak üzere çalışmalarımız aralıksız sürecek.”

TRUMP DA PAZARLIĞA AÇIK

Öte yandan ABD Başkanı Trump, Air Force One uçağında gazetecilere yaptığı açıklamada yeni tarifelerle ilgili müzakere kapısını araladı. Trump, “Eğer olağanüstü bir teklif sunarlarsa, elbette görüşmeye açığım” ifadelerini kullanarak ‘pazarlık’ sinyali verdi.

İHRACATÇILAR NE DİYOR

TRUMP’IN yeni tarifelerinin Türkiye’ye rekabet avantajı sağlayacağını düşünen de var; bu vergilerin kur baskısı oluşturup, Türkiye’nin faaliyet gösterdiği pazarlardaki dengeleri değiştirebileceğini savunan da... Biz de Hürriyet olarak, ihracatta öne çıkan sektörlerin temsilcilerine vergilerin olası etkilerini sorduk: 

 TİM: AB ihracatımıza negatif yansıyabilir: Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mustafa Gültepe, “Vergilerin büyük pazarlarda büyümeyi olumsuz etkileyeceğini, küresel ticaretin azalacağını öngörüyoruz. Bu da bizim en büyük pazarımız olan AB’ye ihracatımıza negatif yansıyabilir” dedi. 

 İKMİB: Maliyetlerimiz kısa sürede artmaz: İstanbul Kimyevi Maddeler ve Mamulleri İhracatçıları Birliği (İKMİB) Başkanı Adil Pelister, “Türkiye için başta demir çelik olmak üzere, otomotiv, kimya ve tekstil sektörlerinde olumsuz etkileri olabilir. Kısa ve orta vadede üretim maliyetlerimizin olumsuz etkileyebileceğini öngörmüyoruz” dedi. 

OSD: Rekabet avantajı sağlayacak: Otomotiv Sanayii Derneği (OSD) Başkanı Cengiz Eroldu, “Türkiye’ye baz seviyede ilave gümrük vergisi uygulanacak olması, daha yüksek seviyede uygulanacak ülkelere nazaran ABD’ye ihracatta bir rekabet avantajı sağlayacaktır.  Bu oranlar otomotiv üretiminde kullanılan bazı parçalar için geçerli olacak, tedarik sanayi açısından göreceli bir avantaj oluşması beklenebilir”diye konuştu. 

 TAYSAD: Uzun vadede risk olabilir: Taşıt Araçları Tedarik Sanayicileri Derneği (TAYSAD) Başkanı Yakup Birinci, “Çin ve AB’ye uygulanacak yüksek vergilerle kıyaslanırsa, bize göreceli bir rekabet avantajı sunuyor. Bu durum kısa vadede ABD pazarındaki konumumuzu korumamıza katkı sağlayacaktır. Ancak uzun vadede Çin’in üretim avantajları ve agresif ihracat stratejileri göz önüne alındığında risk. Çin, ABD’ye doğrudan ihracatta yüksek vergilere maruz kalacağı için  Türkiye’nin ihracat yaptığı üçüncü ülkelere daha yoğun şekilde yönelebilir. Bu da Türk otomotiv tedarik sanayinin bu pazarlarda daha sert bir Çin rekabeti ile karşı karşıya kalabileceği anlamına geliyor” yorumunu yaptı.

DIŞ TİCARET AÇIĞI AZALDI

TİCARET Bakanı Ömer Bolat, dün Ankara’da mart ayına ilişkin dış ticaret verilerini açıkladı. Buna göre: 

 2025 Mart’ta yıllık bazda ihracat yüzde 3.2 artışla 23.3 milyar dolara, ithalat yüzde 2.3 artışla 30.6 milyar dolara yükseldi. 

Bolat, Dünya Bankası’nın tanımlarına göre, Türkiye’nin üst gelirli ülkeler ligine yükseldiğini ifade etti. 

 2025 Ocak-Mart döneminde ise ihracat yüzde 2.5 oranında artışla 65 milyar 306 milyon dolara, ithalat yüzde 4.6 oranında artışla 87 milyar 886 milyon dolara çıktı. 

 Dış ticaret açığı martta yıllık yüzde 0.5 düşüşle 7.2 milyar dolara geriledi. Ocak-mart döneminde açık, yüzde 11.5 artışla 22.5 milyar dolara yükseldi.  

 Martta en fazla ihracat yapılan ülkeler Almanya (1.8 milyar dolar), İngiltere (1.4 milyar dolar) ve ABD (1.4 milyar dolar) oldu. 

 Martta birim ihracat değeri 1.45 dolara yükseldi. Parite kaynaklı 52.2 milyon dolarlık kayıp yaşandı. İlk 3 ayda parite kaynaklı kayıp 859 milyon dolara ulaştı.

‘ZORLU KOŞULLARA RAĞMEN İYİLEŞME’

HAZİNE ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ile Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, dış ticaret rakamlarına ilişkin değerlendirmelerde bulundu. Yılmaz, “Zorlu küresel ve bölgesel şartlara rağmen ihracatımız artıyor. Korumacı eğilimlerin yükseldiği bir ortamda; yeni pazarlara erişimi öngören, verimliliği ve rekabet gücümüzü artıran politikalar ile ihracatçılarımızın yanında olmaya devam edeceğiz” dedi.

Bakan Şimşek ise, “Gün eksiğine rağmen martta ihracat yıllık yüzde 3.2 artarken enerji hariç ithalat artışı yüzde 0.8 oldu” yorumunu yaptı. “Küresel büyümeyi olumsuz etkilemesi öngörülen tarife artışları piyasalarda risk algısını artırıp emtia fiyatları üzerinde aşağı yönlü baskı oluşturmaktadır” diyen Şimşek, “Zayıf küresel büyüme, ihracatımız üzerinde risk oluştururken ülkemizin görece düşük tarife oranı bazı sektörlerde mukayeseli avantaj sağlayabilecektir” şeklinde konuştu.