İşte arıtmanın maliyeti

Son dönemde üretim, taşıma ve servis maliyetlerindeki artış damacana su fiyatlarına da yansıdı. Son bir yılda 70 liradan 145 liraya kadar çıkan damacana su fiyatlarıyla mücadele edemeyen tüketici çareyi arıtma cihazlarına yönelmekte buldu. Arıtma cihazlarına talep yüzde 10 arttı. Sektörde bu kez ‘kim daha sağlıklı ve tasarruflu’ tartışmaları yaşanıyor. Uzmanlar, cihaz bakımlarının doğru şekilde yapılması halinde herhangi bir sağlık riski olmadığını belirtirken ambalajlı su firmaları, arıtmanın sağlık riski barındırdığını, hem bakım hem de yaşanan su kaybı toplandığında daha yüksek maliyetin ortaya çıktığını savunuyor.

‘İKİ AYDA KENDİNİ AMORTİ EDİYOR’

Yılda 8-10 bin adet arıtma cihazı sattıklarını söyleyen Boğaziçi Su Arıtma Sistemleri’nin ortağı Yasir Karaynir, damacana su fiyatlarındaki zammın tüketiciyi arıtma cihazlarına yönlendirdiğini belirtti. Geçen yıla oranla yüzde 30 civarında bir talep artışı olduğunu anlatan Karaynir, “Yükselen talebe bağlı olarak sektörde yatırımlar da artıyor” diye konuştu. Eskiden bir arıtma cihazının iki-üç yılda kendini amorti ettiğini ama artık bu sürenin iki aya indiğini savunan Karaynir, sağlık boyutuyla ilgili olarak ise “Bugün arıtma cihazları sadece mahalle aralarında değil, bütün resmi dairelerde kullanılıyor. Sağlıksız olsaydı bu kurumlar kullanmazdı” dedi.

Karaynir, ürün fiyatlarının ise barındırdığı özelliklere göre değiştiğini belirterek, “Bugün 2 bin liraya arıtma cihazı satan olduğu gibi 30 bin liraya satan da var. Fakat daha farklı cihazlara gidildiğinde bu fiyat 180 bin lirayı buluyor” dedi. ‘Ambalajlı su mu daha maliyetli, yoksa arıtma mı’ konusuna da değinen Karaynir, “Dört kişilik bir aile; günlük kişi başı 2.5 litre su kullansa toplamda 10 litre su kullanmış olur. 10 litre de çay-yemek için tüketilse günlük 20 litreyi bulur. Bu günlük bir damacanaya tekabül ediyor. Böylece yılda 360 damacana su tüketmiş olur. Bunu 100’le çarptığımızda 36 bin lira yapar. Aynı şekilde arıtma cihazını ele aldığımızda ise bugün bir arıtma cihazının yıllık ortama bakımı bin 500-2 bin lira. Böylece tüketici yıllık 34 bin lira tasarruf etmiş olur” yorumunu yaptı.

‘TALEP YÜZDE 10 ARTTI’

İstanbul Sucular ve Meşrubatçılar Esnaf Odası Başkanı Ahmet Turan Akkaya ise su fiyatlarında son bir yılda yüzde 100’ü aşan zamlar yaşandığını söyledi. Arıtma ile birlikte suyun tüm mineral değerlerinin gittiğini savunan Akkaya, arıtma filtrelerinin en geç üç ayda bir değişmesi gerektiğini belirtti. Akkaya, “Bir filtre şu anda bin 500-2 bin lira. Arıtma fiyatları ise 2 bin liradan aşağı değil. Taleplerde son bir yılda yüzde 10’luk bir atış var diyebiliriz. Şu anda Türkiye’de arıtma kullanan hane oranı tahminen yüzde 15’tir. Sektöre yeni giren markalar da var” diye konuştu.

‘SATIN ALMAKLA BİTMİYOR’

Ambalajlı Su Üreticileri Derneği (SUDER) Yönetim Kurulu Başkanı Yaşabey Kalebaşı göre ise bilimsel olmayan bilgilendirmelerle arıtma cihazlarının sağlıklı ve güvenli alternatif olarak sunulması önemli sağlık riskleri barındırıyor. Bugün arıtma cihazlarının bir litre suyu arıtmak için yaklaşık beş litre ve üzeri atık su oluşturduğuna dikkati çeken Kalebaşı, “Filtrelerin değişim süresine göre bu rakam çok daha artabiliyor” ifadelerini kullandı. Kalebaşı, “Cihazların fitrelerinin ömürleri zamana göre değil, filtrelerin içerisinden geçen suyun miktarına ve şebeke suyunun içeriğinde bulunabilecek katı partikül yoğunluğuna bağlı” dedi. Koçtaş Dijital Kanallar Direktörü Şefika Doğru da “Son iki yılda arıtma cihazı adet satışında toplam yüzde 20’lik bir büyüme sağladık” diye konuştu.

HER CİHAZ ARITIYOR MU

Uzmanlar, tüketicilere arıtma cihazı satın alırken dikkatli olması gerektiği uyarısında bulunuyor. Piyasada çok sayıda sağlıksız ve sahte ürün olabileceğine işaret ediyor. Peki arıtma cihazı satın alırken nelere dikkat etmek gerekiyor? Öncelikle suyun hangi kirleticileri içerdiğine bakılarak analiz yapılmalı. Cihazın saatte ya da günlük olarak ne kadar suyu arıtabildiğine dikkat edilmeli. Cihazın NSF / ANSI sertifikasına sahip olması gerekiyor. Kurulumu kolay, kullanım kılavuzu anlaşılır olmalı. Su akışının düzenli olmasına dikkat edilmeli. Düzenli aralıklarla arıtma filtresi değişimi yapmak çok önemli. Garanti süresi uzun olan ürünler arasından tercih yapılmalı. Suyun pH dengesi ayarlanabilir olmalı. Suyu arıtırken mineralleri geri kazanabilen teknolojik cihazlar arasından seçim yapılmalı.

ÜRÜN BAKIM VE KONTROLLERİ ÖNEMLİ

Konuyu değerlendiren Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Bülent Ertuğrul da “Bakterinin cihaza girmesi halinde filtreleme sonrası da bakterili suyun tüketimine yol açabilir. Bu nedenle bu cihazların üretici firmalar tarafından belirlenen kontrollerinin yapılması ve filtrelerinin değiştirilmesi çok büyük önem taşıyor” yorumunu yaptı. NPİSTANBUL Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Mikrobiyoloji Uzmanı, Uzm. Dr. Dilek Leyla Mamçu ise “Cihazlar; kalsiyum, fosfor, sodyum, potasyum, demir, çinko, bakır, krom, iyot, selenyum ve magnezyum gibi vücuda gerekli olan mineralleri uygun miktarlarda içermeli. Bütün bu özellikler yönünden incelenerek satın alınmalı, bakım ve kontrolleri önerilen sıklıkta yaptırılmalı” dedi.