Bu nasıl pansiyon! Ucuz barınma seçenekleri içler acısı

Binlerce öğrencinin barınma sınavında olduğu bugünlerde ucuz seçenekler neler diye baktık. İlan sitelerinde paylaşımlı ev, hatta paylaşımlı oda seçenekleri dikkatimizi çekti. İstanbul Kağıthane’de, ‘Metro, metrobüse 5 dk, üniversitelere yakın’ denilen yerde, 8 kişilik oda için kişi başı aylık 4 bin lira istenildiğini gördük. Ev ilanı gibi görülse de aradığımızda pansiyon olarak çalıştıklarını söyleyen yetkili, profesyonel bir hizmet sunduklarını anlattı. Oysa ilandaki fotoğraflar oranın bir pansiyon değil mezbelelik olduğunu gösteriyordu.

ODALAR LEŞ GİBİ

Sözde pansiyonu yerinde görmek istedik ve gazeteci arkadaşım Taylan Özgür Dil ile ziyaret ettik. Erkek pansiyonu olduğu için kadınların girişi yasak, kapıda bekledim. Yaklaşık 5 dakika sonra binadan çıkan Taylan, izlenimlerini şöyle aktardı: “Burada insan yaşayamaz. İçerde çok keskin pis bir koku var. Biriken çöpler, izmaritler atılmamış. Odalar karanlık, lambaların çoğu bozuk, camlar kırık. Yerler, yataklar, dolaplar öyle kirli ki, böylesini daha önce hiç görmedim. Son çaresi olmayan kimse burada bir gece kalmaz, kalamaz. Ortam ve karşılaştığım kişiler nedeniyle güvende hissetmedim. Her an başıma bir şey gelebilir hissi doğdu. Fiyat olarak da haftalık bin 200, aylık 4 bin lira denildi. Yetkili, resmi bir işletme olduklarını, kalanların kimlik bilgilerinin kolluk kuvvetleriyle paylaşıldığını söyledi. Ruhsatı olsa dahi bu korkunç manzara buranın denetlenmediği izlenimini verdi.”

YANGIN MERDİVENİ...

Binanın dışı da en az içi kadar felaket. Zemin artı beş katlı eski yapıda yangın merdiveni göstermelik. Sadece ilk üç katta var. Pansiyon olan kata kadar çıkamamış. Üstelik alt kattaki market için yere ulaşamadan kesilmiş. Girişi kapalı. Yani ne girişi var ne çıkışı ...

Bu, paylaşımlı oda ilanlarından yalnızca biri. Pansiyon, apart ya da ev olarak ilan sitelerine giren yüzlerce yer var. Düşük fiyatlı ev arayan gençler bu seçenekleri değerlendirmek zorunda kalabilir. Üstelik sadece öğrenciler de değil, işçiler, tek yaşayanlar bu adreslere yöneliyor. Hem orada yaşayanlar hem de tüm toplum için riskli hale gelen yerlerin denetime ihtiyacı olduğu ortada...

‘YASAL DURUMU NE FARK EDER?’

İlan sitesinde olan bir başka adresi de aradık. İstanbul Esenyurt’taki 6 kişilik oda için aylık 3 bin 500 lira isteniyor. İlan bilgisine göre burası ev. Ama telefonda görüştüğümüz kişi apart olduklarını söyledi. Yasal statüsünü ısrarla sormamız üzerine ‘Yasal durumu ne fark eder, bi yatak değil mi’ yanıtını aldık.

YANGIN MERDİVENİ İHMALİ GÖSTERİYOR

Sözde pansiyondaki yangın merdiveni ihmaller zincirini gözler önüne seriyor. Beş katlı binada üç katı kapsayan merdivenin ne girişi var ne de çıkışı.

KİRALARKEN DİKKAT

Avukat Ali Güvenç Kiraz, bu dönemde ev arayışında olan öğrenciler ve aileleri için önemli uyarılarda bulundu:

Çeşitli internet portallarında oda oda kiralamalar yapılırken ‘apart’, ‘pansiyon’ veya ‘kısa süreli kiralama’ şeklinde ilanlarla kira sözleşmeleri yapıldığı görülüyor. Öncelikle bu kiralamaların tamamı turizm amaçlı kullandırma veya kiralama hükümlerine tabidir. Yani bir taşınmazda herhangi bir ev sahibi veya alt kiracı Turizm Bakanlığı’ndan Turizm İşletme Belgesi veya ilçe belediyesi ruhsatı olmadan ve bu onayda da ilgili amacı yazılı bulunmadan o taşınmazı apart, pansiyon veya kısa süreli kiralama şeklinde ne kullanabilir ne de kiraya verebilir.

İzin ve ruhsat dışında da ayrıca o niteliğe uygun bir şekilde de bağımsız bölümün hazırlanmış olması şart.

RUHSAT YETMEZ ŞARTLAR DA ÖNEMLİ

Örneğin pansiyon için turizm işletme belgesi ve belediye işyeri açma ruhsatı alabilmek için en az 5 en fazla 25 odası olmalı. Giriş holü, yangın kaçış merdiveni, oturma, yemek yeme, kahvaltı ihtiyaçları için bir salonu, mutfak ve mutfak malzemeleri, ilk yardım üniteleri ve malzemeleri gibi zorunluluklar var. Apart otel ve kısa dönem kiralama için belli şartları sağlaması yasal zorunluluk. Gerekli şartları sağlamayan bu tür yerleri idareler mühürleyebilir. Bu nedenle böyle bir yerde kiralama yaparsanız,  mühürleme sonrasında dışarıda kalır ve mağdur olursunuz.

SÖZLEŞME YAPIN

Paylaşımlı ev konusuna gelirsek; kişinin mülkiyetinde olan evi oda oda kiralamasında hukuka aykırılık yok. Öğrencilerin dikkat etmesi gereken o sözleşmeye mutlaka imza atarak taraf olmaları. Eğer yapabiliyorlarsa elektrik, su, doğalgaz gibi hizmetleri de üzerlerine almalarını öneririm. Aksi halde ev sahibi, yeni dönem kira bedelini kabul etmemesi halinde öğrenciyi eve almama gibi bir işlem yapabilir. Bir de kimi zaman kiracılar evlere yeni kiracı alıyor. Yani alt kiralama yapıyor. Ev sahibinin izni yoksa bu yapılamaz. Bu nedenle öğrenciler kiracıdan oda kiralıyorsa, izni olup olmadığını sorgulamalı.

DAHA YÜKSEK KİRA GELİRİ HEDEFLENİYOR

PANSİYON ve apart dışında normal apartman daireleri de paylaşımlı olarak kiraya veriliyor. Ev sahipleri odaları 2-3, hatta kimi zaman 7-8 kişilik hale getirip kiracı arıyor. Yasal olarak buna bir engel yok. Yani ev sahibi evini birden fazla kişiye kiraya verebilir. Ancak kısa dönem, yani 100 günün altında kiralama olacaksa yetki belgesi ihtiyacı duyuluyor.

Yasal olarak uzun dönem çoklu kiralamaya engel olmaması da bu alana talebi artırıyor. Ev sahipleri söz gelimi bir evden aylık 30 bin lira kira almaktansa, bu yolla gelirini 50-60 bin liraya kadar çıkarabiliyorlar.

20 METREKARE 11 BİN LİRA

PAYLAŞIMLI ev istemeyen ama ekonomik seçenek arayanların karşılaştıkları manzara da içler açısı. İstanbul Fatih’te net 20 metrekare 1+0 daire için istenen kira 11 bin TL. Bina yeni ancak öyle küçük ki, iki kişi aynı anda yürümek imkânsız. Kartal’da yine 20 metrekare bodrum kat 1+0 için ‘sadece bayan öğrenciler’ notuyla paylaşılan evin kirası 9 bin lira. Evin banyosu kullanılamayacak kadar kötü durumda.