İşte yeni BES planı

İşte Hürriyet gazetesi yazarı Noyan Doğan'ın bugünkü yazısı...

Hem de bu öyle bir giriş ki, önümüzdeki dönemde, her iki alanda da yapılacak değişiklikler hem kelimenin tam anlamıyla devrim niteliğinde hem de tüm çalışanları ve reel sektörü yakından ilgilendiriyor.

Atılacak adımlardan biri, BES konusunda. Yeni Ekonomi Programı’nda, büyüme ve istihdam başlığı altında uygulanacak politikalar ve tedbirler arasında yer alan bireysel emeklilik konusunda aynen şunlar yazıyor: Çalışanların işverenleri aracılığıyla bireysel emeklilik sistemine otomatik olarak katılması uygulaması yeniden yapılandırılarak daha sürdürülebilir hale getirilecek. Bir diğeri ise sigortacılık alanında. Bu konuda da; ülke genelinde, teminat bulunamayan riskleri kapsayacak bir Türkiye Reasürans Havuzu oluşturulacak. Gerçi, her iki konu da ilk defa Yeni Ekonomi Programı’nda yer almıyor. Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, ağustos ayında Yeni Ekonomi Modelini açıklarken de milli reasürans modeli uygulanacağını, bireysel emeklilikte de değişiklikler yapılacağını gündeme getirmişti.

##$HABER_1449289$##

3 YIL ÇIKAMAYACAKLAR

Peki, nedir bu değişiklikler? Biraz araştırma yaptım, sordum soruşturdum. Öğrendiklerimi sizlerle paylaşayım. Önce BES’ten başlayayım. Otomatik BES uygulaması zorunlu hale getirilecek. İster kamu olsun, ister özel sektör, 45 yaş altı tüm çalışanların işverenleri tarafından BES’e dahil edilmesini sağlayan otomatik katılım uygulaması, 2017 başında başlamıştı. İki sene içinde 12 milyona yakın çalışan sisteme giriş yaptı, bunların yüzde 60’a yakını sistemden çıktı; 5 milyon çalışan ise kalarak, tasarruf etmeye başladı. Çıkışların bu kadar fazla oluşu ise ekonomi yönetimini memnun etmedi.

İşte, Yeni Ekonomi Programı’nda yer alan otomatik BES’in yeniden yapılandırılarak daha sürdürülebilir hale getirilecek olmasından kasıt, uygulamanın zorunlu hale getirilmesi. Malum, otomatik katılım, zorunlu bir sistem değil; isteyen dilediği zaman sistemden ayrılabiliyor. Yeni düzenleme ile çalışanlar sistemden ayrılamayacak. Ne kadar süreyle? Öğrendiğime göre üç yıl süreyle. Daha açık bir anlatımla, çalışanlar, işverenleri tarafından sisteme dahil edilecek ve üç yıl boyunca da sistemden çıkamayacak; her ay maaşlarından belli bir miktar kesilip, tasarruf için emeklilik şirketlerine gönderilecek.

ÖNEMLİ BİR DEĞİŞİKLİK DAHA VAR

YEP’te yer alan bir diğer konu ise sigortacılıkta reasürans havuzu kurulacak olması. Adı da Türkiye Reasürans Havuzu. Amaç ne? Yıllardır, sigortacıların, belli başlı sektörlerde faaliyet gösteren şirketleri riskli görüp sigortalamadıkları ya da fahiş primlerle sigortaladıkları veya da sigorta için ek önlemler talep ettikleri şikayet konusudur. Mesela, tekstil alanındaki çırçır fabrikaları. Mesela, boya-kimya tesisleri. İşte, kurulacak olan Türkiye Reasürans Havuzu, bu şirketlerin sigortaya kolay ve ucuz ulaşmasını sağlayacak. Öğrendiğime göre de Türkiye Reasürans Havuzunu, Doğal Afet Sigortaları Kurumu (DASK) yönetecek.

Açıkça söyleyeyim, Yeni Ekonomi Programı kapsamında yapılacak bu iki değişiklik devrim niteliğinde; özellikle de otomatik BES’in zorunlu hale getirilecek olması. Sigorta havuzu kurulması ise reel sektörün elini rahatlatacak bir uygulama.