Borsada açığa satış yukarı adım kuralı nedir, ne demek?
Güncelleme Tarihi:
Borsa İstanbul'da zaman zaman gündeme gelen ve yatırımcıların merak ettiği konulardan biri olan açığa satış yukarı adım kuralı, piyasa istikrarını sağlamak ve yatırımcıları korumak amacıyla uygulanan önemli bir mekanizma olarak biliniyor. Peki, bu kural tam olarak ne anlama geliyor ve borsadaki işlemleri nasıl etkiliyor? Borsada açığa satış yukarı adım kuralı nedir, ne demek? İşte, o ayrıntılar
Açığa satış, bir yatırımcının elinde bulunmayan bir hisse senedini ödünç alarak satması ve daha sonra fiyatı düştüğünde geri alarak ödünç aldığı kuruma iade etmesi işlemidir. Bu işlem, hisse senedi fiyatlarının düşeceği beklentisiyle yapılır. Amaç, yüksek fiyattan satılan hissenin, daha düşük fiyattan geri alınarak aradaki farktan kar elde etmektir. Açığa satış, alış-satış işleminin tam tersi bir mantıkla çalışır; önce satış, sonra alış gerçekleştirilir. Ancak, açığa satış işleminin dezavantajları da bulunmaktadır. Eğer hisse fiyatları beklentinin aksine yükselirse, yatırımcı ciddi zararlarla karşılaşabilir.
BORSADA YUKARI ADIM KURALI (UPTİCK RULE) NEDİR?
Yukarı adım kuralı (Uptick Rule), açığa satış işlemlerinin belirli koşullar altında yapılmasını sağlayan bir borsa kuralıdır. Bu kurala göre, açığa satış işlemi, ilgili sermaye piyasası aracının en son gerçekleşen işlem fiyatından daha yüksek bir fiyat üzerinden yapılabilir. Yani, bir hissenin fiyatı düşerken, yatırımcı o hisseyi mevcut fiyattan daha düşük bir fiyata açığa satamaz; ancak son işlem fiyatının üzerinde bir emirle açığa satış yapabilir.
Bu kuralın temel amacı, piyasalarda istikrarı korumak ve özellikle düşüş eğilimindeki hisse senetlerinin fiyatlarının açığa satış baskısıyla daha da hızla gerilemesini engellemektir. Böylece, yatırımcıların açığa satış işlemlerinden kaynaklanabilecek aşırı zararların önüne geçilmesi hedeflenir. Borsa İstanbul, bu kuralı özellikle stresli ve yüksek volatiliteye sahip dönemlerde yatırımcı güvenini korumak ve piyasa istikrarını sürdürmek için devreye almaktadır.
BAKMADAN GEÇME!
YUKARI ADIM KURALININ İŞLEYİŞİ
•Açığa satış emri, hissenin en son gerçekleşen işlem fiyatından daha yüksek bir fiyattan verilmelidir.
•Eğer hissenin son gerçekleşen fiyatı, bir önceki fiyattan daha yüksekse (yani hisse fiyatı bir "uptick" yapmışsa), açığa satış işlemi bu son fiyattan da yapılabilir.
•Bu uygulama sadece açığa satış yapılabilen paylar için geçerlidir.
•Yatırımcıların, aynı gün içinde sahip olunmadan gerçekleştirilen satışları "açığa satış" seçeneğini işaretleyerek iletmeleri gerekmektedir.
BORSADA YUKARI ADIM KURALI NEDEN UYGULANIR?
Yukarı adım kuralı, özellikle piyasalarda oynaklığın arttığı dönemlerde devreye alınarak, hisse senedi fiyatlarındaki ani ve kontrolsüz düşüşleri yavaşlatmayı hedefler. Bu sayede, piyasada panik satışlarının önüne geçilerek daha sağlıklı bir fiyat oluşumu desteklenir ve yatırımcı güveni korunur.