Akbabalar ve Türkiye

BIST 100 endeksi Mart ayı içinde iki kez test ettiği 91.500 zirvesinden 3.000 puan kadar geri çekilme kaydetti. USDTL yine geçen ay test ettiği 3,57-3,58 bandının % 4 kadar üzerine yükseldi.

Hepimiz borsada değer kaybı dövizde yükseliş sürer mi merak ediyor, tahmin üretmeye çalışıyoruz. Bugün Pusulada 16 Nisan kavşağı ve Türkiye’nin dış politik ilişkileri merkez üssü olacak şekilde olası senaryoları ve kişisel tahminlerimi paylaşacağım.

Borsa ve dövizi birbirinden ayrı düşünmek yanıltır. Her iki cephede de yabancı yatırımcılar yönü tayin ediyor. Bu nedenle yurtiçi piyasaları öngörmeye çalışırken Türkiye’ye yabancıların baktığı pencereden bakmak daha doğru.

Son iki yıl Türkiye adına işler iyi gitmedi. Siyasal-sosyal çalkantılar, tırmanan terör, kronikleşen güven kaybı derken ekonomi yıprandı. İşsizlik ve enflasyon sert şekilde yükselirken büyüme ağır hasar aldı.

Tüm bu olumsuzluklar ve geleceğe yönelik belirsizlikler fiyatlamalarda kendini gösteriyor. Bakmayın borsanın Kasım sonundan bugüne % 23 değer kazandığına.

Tüm dünyada hisse senedi fiyatları yukarı gitti. Bir nevi rayiç yükseldi. BIST bu ana akımdan üzerine düşeni aldı, hepsi bu. 2015-2016 yıllarında uğradığı negatif ayrışmayı bertaraf edemedi.

Son bir yılda hangi borsa nasıl performans göstermiş diye bakarsak ( aşağıda sağ sütun ) bunu çok net görürüz. Borsa İstanbul ne yazık ki son sırada.

Yani pozitif ayrışma yaşamadı. Referandum belirsizliği öncesinde yaşaması da beklenemezdi. Sene başından bugüne BIST dünyaya paralel seyrediyor. 2016 yılında oluşan güçlü iskonto aynı marj ile varlığını koruyor.

Türk Lirası da tarihi düşük değerlerde dalgalanıyor. Sıkça paylaşıyorum. Döviz ülkemizde dünyaya kıyasla şu kadar pahalı, bu kadar fark var diye.

Fazla söze gerek yok. Aşağıdaki tabloya tıklayarak orta sütunda sene başından bugüne sağdaki sütunda son bir yıllık dilimde dolar diğer ülkelerde nasıl performans göstermiş Türkiye’de ne kadar değer kazanmış görebilirsiniz.

Geride kalan bir senede dünyada ortalama % 6 yükselen dolar, ülkemizde % 30 değer kazandı. Türkiye’de de dünyaya paralel seyretse USDTL şu anda 3,73 değil 2,85, EURTL 3,00 TL gram altın 115 TL olurdu.

Finansal piyasalarda dün yok. Hep yarına bakmalıyız. Ancak yarına yönelik senaryoları oluştururken de şartlara ve fiyatlara eşit ağırlık vererek tahmin üretmemiz gerekiyor.

Türkiye’de belirsizlikler yüksek, şartlar kötü ama fiyatlar çok iyi yani çok ucuz.

Bugün dövize yönelenler için en büyük risk önümüzdeki aylarda Türkiye’nin lokal şartlarının görece yumuşaması. Ekonominin bugün kötü diyebileceğimiz görünümünün vasata evirilmesi.

İşte bu senaryo gerçekleşirse TL yaralarının bir bölümünü sarabilir. Ne kadarını derseniz önce yukarıdaki grafiklere bakmakta yarar var.

Trump ile başı dertte olan Meksika’nın Pesosu siyasi çalkantılarda bizden farksız G.Afrika’nın Randı ve Türkiye’den daha ciddi ekonomik sorun & risklere sahip Brezilya’nin Reali kıyaslama yaparken pekala yararlanabileceğimiz alternatifler. Enflasyon oranları da bize nispeten yakın.

Türk Lirası bu üç paraya karşı son bir senede % 35 değer kaybetti. Tek akıllı ben değilim. Gelişen ülkelere yatırım yapan tüm yabancı fon yöneticileri bunun farkındalar.

Ancak Türkiye’ye cari fiyatlardan giriş yapmıyorlar. Aralık-Ocak döneminde ( BIST 20,000 – 22,000 $ bandındayken ) yaptılar. İki aydır beklemedeler.

Güçlü bir iskontonun varlığı bize bunun ortadan kalkacağı veya azalacağı yönünde bir bilgi sunmaz.

Yabancılar akbaba misali “Türkiye’de en kötü geride kaldı” diyebilecekleri günü bekliyorlar. Emin olun bunu diyebildikleri anda hayal dahi edemeyeceğimiz bir hızla borsada alışa dövizde satışa başlayacaklar.

Bunu düşünmeleri için aşağıdaki beş sorunun yanıtına ihtiyaçları var ;

1-    Erken seçim veya kabine revizyonu olacak mı ?
2-    Avrupa ile ilişkiler bir restleşmeye dönüşecek mi ?
3-    ABD ve Rusya ile ilişkiler nasıl gelişecek ?
4-    Para politikası öngörülebilir olacak mı ?
5-    Kronikleşen güven kaybını yumuşatıcı adımlar ne zaman atılacak ?

Bu beş sorudan kaç tanesi ile ilgili tebessüm oluşturacak işaret görürlerse o hız ve ağırlık ile Türkiye pozisyonu alacaklar. Aksi senaryoda en kötünün geride kalmasını beklemeyi sürdürecekler.

16 Nisan arifesinde yabancı girişinin kesilmesi borsada küçük ölçekte de olsa çıkışların yaşanması tamamen bununla ilgili.

İlk sorunun yanıtı görece daha muğlak. Cevabı muhtemelen Nisan sonuna kadar belli olacak. Şu veya bu nedenle bir erken seçim kararı alınırsa 90 gün sonra Türkiye bir kez daha sandığa gidebilir.

Yani en erken Ağustos 2017. Bu riskin gerçekleşmesi durumunda yabancı beklemeyi sürdürür. TL’de % 10’u bulabilecek yeni bir kayıp borsada da 75.000 – 80.000 arası bir adrese seyahat sürpriz olmaz.

Diğer riskler yükselir veya geçici bile olsa heyecan dalgaları yaşanırsa TL’de % 5 kadar değer kaybı borsada da 83.000 civarına savrulma pekala mümkün.

Kaldı ki bu ölçekte bir düzeltme lokal cenahta herhangi bir risk nüksetmese de dünyadan gelebilecek geçici negatif bir akımla da gerçekleşebilir.

Şimdi olumlu senaryoyu irdeleyelim. Erken seçim ve kabine revizyonu riski ortadan kalkar, dış ilişkiler var olandan daha kötü bir faza evirilmezse borsa ne kadar yükselebilir dolar ne kadar düşebilir ?

Yılın ikinci yarısı içinde OHAL kalktı müjdesinin de gelebileceğini hesaba katarsak BIST önümüzdeki 9-12 ay içinde dolar bazında 30.000 -32.000 bandına TL karşılığı olarak 105.000 civarına rahatlıkla yükselebilir.

Ancak kısa vade ( 2-3 ay ) adına küresel borsalarda Mayıs ortası veya sonunda başlaması muhtemel geleneksel yaz düzeltmesi nedeniyle referandum sonrası pozitif senaryo dahilinde dahi 96.000 – 97.000 bandının ( 27.000 – 27.500 $ ) ötesine seyahatin güç olduğu görüşündeyim.

Sence şansı en yüksek senaryo hangisi derseniz; ben erken seçim olasılığını düşük buluyor, referandumdan hangi sonuç çıkarsa çıksın yılın kalan bölümünde önceliğin ekonomiye verileceğini ve Türkiye ekonomisinin görece daha iyi performans göstereceğini düşünüyorum.

Bu nedenle borsaya ayrılan kaynakların ½ veya 2/3’ü ile 87.000 – 85.000 bandı içinden ( 23.000 $ civarı ) tasarruflarda hisse senedine pay ayrılabileceği görüşündeyim.

Neden tamamı ile değil? Çünkü başta erken seçim olmak üzere içsel veya dışsal herhangi bir risk gerçekleşecek olursa endeks Aralık-Ocak döneminde olduğu gibi yeniden aşırı iskontolu ( 21.000 $ civarı ) bölgeye savrulabilir ve bu senaryoyu fırsata çevirmek için rezerv edilen kaynağa ihtiyaç oluşabilir.

Analistler ağırlıkla referandumdan evet kararı çıkarsa piyasayı pozitif, hayır kararı çıkarsa negatif etkileyeceği görüşündeler. İlk etki adına ve ölçülü kalacağı notunu ekleyerek buna katılıyorum.

Ancak evet veya hayır çıkması erken seçim olmayacağı ya da kabine revizyonuna gidilmeyeceği anlamına gelmiyor. Piyasa referandumdan hangi sonuç çıkarsa çıksın Beştepe’den gelecek mesajlara odaklanarak asıl fiyatlamayı bu bilgiye eriştikten sonra gerçekleştirecektir.

Bu bakıma referandumdan hayır kararı çıkması ve borsanın 17 Nisan sabahı güne değer kaybederek başlaması durumunda da hisse senedi almak pekala rasyonel bir strateji olabilir.

Dolar özelinde noktalayalım. 3,75 - 3,80 bandı güçlü bir direnç bölgesi ve aşılarak 3,92’ye yönelim için güçlü lokal negatif manşetlere ihtiyaç olduğunu, Türkiye’ye özel şartların yumuşaması durumunda ise 3,50’ye ( belki 3,30  ) seyahatin sanılandan daha kolay & hızlı gerçekleşebileceğini düşünüyorum.

BORSA EĞİTİMİ  – AKADEMİ PUSULA İZMİR

Hisse senedi yatırımlarında doğru sonuçlar elde edebilmek için iki sorunun yanıtına ihtiyaç duyarız. Borsa ne yönde hareket edecek ve hangi hisse senedini almalıyım?

Sorulması basit yanıtlanması güç bu iki soruya cevap ararken kullandığım analiz yöntemlerini herhangi bir deneyim ve bilgisi olmayanların da kolaylıkla anlayabileceği biçimde 22 Nisan’da İzmir, 6 Mayıs’ta İstanbul ve 13 Mayıs’ta Ankara’da paylaşacağım.

Bilgi ve kayıt için Akademi Pusula ( 0530 566 67 16 ) ile iletişime geçebilir web sitemizi inceleyebilirsiniz. Haftaya buluşmak dileği ile. http://pusulaninotesi.com/borsa-egitimi/